Chojnata: Świętego Marcina Biskupa

Miejscowości należace do parafii
Antoninów, Budy Chojnackie, Chojnata, Chojnatka, Chrzczonowice, Franciszków, Gołyń, Huta Zawadzka, Jakubów, Janów, Kowiesy, Michałowice, Nowy Lindów, Paplin, Paplinek, Turowa Wola, Ulaski, Wędrogów, Wola Pękoszewska (10 domów), Wylezin Nowy, Wylezin Stary, Wymysłów, Zawady

Parafia w Chojnacie została erygowana w XIII w. Pierwszy budynek kościelny, prawdopodobnie drewniany, został w 1278 r. ufundowany i wyposażony przez księcia mazowieckiego Bolesława. Można też przypuszczać, że na koszt władców Mazowsza w 1334 r. zbudowany został murowany kościół z cegły, pełniący dziś, jak głosi tradycja, rolę prezbiterium.
Budynek miał cechy budowli gotyckiej, w lokalnej odmianie zwanej gotykiem wiślano-bałtyckim. od XIV w. do przejścia tych ziem pod zabór pruski należał on do benedyktynów z Lubinia, którzy pełnili tu posługę duszpasterską. Według zapisu wizytatora z 1603 r. obowiązki duszpasterskie wciąż spełniali benedyktyni, ale kościół pw. św. Marcina biskupa był w złym stanie. Przy parafii
istniała szkółka parafialna.

Ponieważ świątynia parafialna chyliła się ku upadkowi, w latach 1612-1623, z fundacji Stanisława Zawadzkiego, notariusza Ziemi Sieradzkiej, został wzniesiony budynek istniejący do dzisiaj, o czym świadczy zarówno nowożytny wątek ścian, jak i tablica fundacyjna w ścianie zachodniej. Nawę zbudowano w interesującej technice drewnianego szkieletu obmurowanego cegłą zarówno z zewnątrz, jak i od wewnątrz. W 1636 r. kościół konsekrował biskup sufragan poznański Jan Baykowski. W końcu XIX w. dobudowano według projektu arch. Józefa Dziekońskiego drewniany chór.

Obecny kościół obejmuje murowane prezbiterium na planie wydłużonego prostokąta z 1334 r. i drewnianą, obmurowaną nawę z XVII w. Z zewnątrz kościół jest oszkarpowany charakterystycznymi dla gotyku filarami, zaś ściany są zwieńczone gzymsem. Na szczycie fasady znajdują się, sterczyny (pionowe laski zwieńczone dekoracją w kształcie wieżyczki). W początku XIX w. zbudowano obecne organy. W retabulum ołtarza głównego znajduje się obraz Matki Bożej Dobrej opieki, przywieziony z Monte Cassino pod koniec XVI w., zasłaniany wizerunkiem św. Marcina biskupa, patrona parafii. W ołtarzach bocznych umieszczono obrazy św. Józefa z Dzieciątkiem i Matki Bożej Różańcowej (w lewym) oraz Przemienienia Pańskiego i św. Marcina (w prawym). Na ścianach bocznych wiszą stacje Drogi Krzyżowej (przykład malarstwa ludowego). okna wypełniają współczesne witraże figuralne. Wystrój kościoła
dopełnia polichromia. Na krzyżowym sklepieniu prezbiterium są to postacie Ewangelistów z symbolami apokaliptycznymi, a na ścianie bocznej przedstawienia św. Marcina i dwóch aniołów. Na plafonie nawy jest wyobrażenie Trójcy Świętej. Ksiądz Michał Woźniak (1875-1942), sprawujący posługę w tej miejscowości w latach 1911-1921, poniósł śmierć męczeńską w obozie koncentracyjnym w Dachau i został beatyfikowany przez św. Jana Pawła II.